رئیس فراکسیون هوش مصنوعی و فناوری‌های دانش بنیان مجلس شورای اسلامی گفت: پیش‌نویس طرح ملی هوش مصنوعی در کمیسیون صنایع تهیه شده است. با وجود چالش‌ها و نظرات مختلف درون دستگاه‌های اجرایی، باید قانونی تصویب شود که سرعت لازم را برای پیشبرد هوش مصنوعی در کشور فراهم کند.

به گزارش ستاد خبری اینوتکس ۲۰۲۵، در آخرین روز از نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵، رضا تقی‌پور، رئیس فراکسیون هوش مصنوعی و فناوری‌های دانش بنیان مجلس شورای اسلامی، در پنل "زیرساخت‌های نهادی و قانونی تبادل برای هوش مصنوعی" که در قالب رویداد "فروم حکمرانی" برگزار شد، با اشاره به قانون قانون مدیریت داده ها و اطلاعات ملی (مدام) گفت: در این قانون، تلاش کرده‌ایم موانع موجود را شناسایی و لغو کنیم. پیش از این، هر نهادی برای خود قانونی مستقل تنظیم کرده و به‌ویژه در بخش داده‌ها، آن‌ها را خصوصی تلقی کرده بود. اما ما در اینجا تصریح کرده‌ایم که این داده‌ها در واقع داده‌های ملی هستند.

وی افزود: برای جلوگیری از هرج و مرج و مناقشات، نهاد کارگروه تعامل‌پذیری دولت را به‌عنوان مرجع این قانون تعیین کردیم. به این ترتیب، هر شخص، اعم از دولتی یا خصوصی، ملزم است درخواست خود را به این کارگروه ارائه دهد و در صورت پذیرش چارچوب‌های مشخص، اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کند.

تقی‌پور در ادامه تاکید کرد: برخی نهادها، از جمله سازمان امور مالیاتی و کمیته امداد، به اطلاعاتی نیاز دارند که ما به‌منظور تسهیل دسترسی آن‌ها، این قانون را تدوین کرده‌ایم. با این حال، پیشرفت در این زمینه طی سه سال گذشته رضایت‌بخش نبوده و حرکتی که باید در این راستا شکل می‌گرفت، هنوز اتفاق نیفتاده است.

وی همچنین به اهمیت توجه به داده‌های شخصی اشاره کرد و افزود: باید قوانین جامع و مناسبی برای حفاظت از داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط کسب وکارها ایجاد کنیم. ناامنی در داده‌های مردم مسئله‌ای است که نمی‌توان به سادگی از آن گذشت. بنابراین، ضروری است که چارچوب‌های مشخصی برای امنیت داده‌ها تعیین کرده و ضمانت‌هایی برای پاسخگویی در برابر خطاها و سوءاستفاده‌ها وضع کنیم.

رئیس فراکسیون هوش مصنوعی و فناوری‌های دانش بنیان مجلس شورای اسلامی، از تمامی فعالان مرکز پژوهش‌های فضای مجازی دعوت کرد تا برای تدوین پیش‌نویس قوانین جدید در حوزه حکمرانی داده‌ها، به ویژه داده‌های شخصی و امنیت آن‌ها، اظهارنظر کنند.

وی در ادامه به وضعیت هوش مصنوعی در کشور اشاره کرد و گفت: ما معتقد بودیم که این موضوع باید در شورای عالی فضای مجازی مورد بررسی قرار گیرد، اما به دلایلی این مسئولیت به شورای انقلاب فرهنگی واگذار شد. این شورا به جنبه‌های علمی این موضوع می‌پردازد و سند مربوطه نیز در آنجا تدوین شده است. با وجود عقب‌افتادگی‌هایی که داریم، امیدواریم از همین نقطه آغاز کنیم و گام‌های بعدی را اصلاح کنیم.

تقی‌پور همچنین به چالش‌های پیش‌روی پیشرفت در حوزه هوش مصنوعی اشاره کرد و افزود: متأسفانه، در یک سال گذشته پیشرفتی نداشته‌ایم و در واقع درجا زده‌ایم. سال گذشته در همین نشست از ما پرسیده شد که آیا برنامه‌ای برای تدوین قانون هوش مصنوعی داریم و من اظهار کردم که باید برنامه داشته باشیم.

وی با اشاره به قانون برنامه هفتم، اعلام کرد: پیشنهاد فراکسیون هوش مصنوعی، تدوین یک ماده واحده بود که طبق آن، مرکز ملی فضای مجازی با همکاری معاونت علمی و وزارت ارتباطات، ظرف شش ماه برنامه ملی هوش مصنوعی را تدوین کند. این برنامه باید به تصویب شورای عالی فضای مجازی برسد تا مشخص کند از کجا باید حرکت کنیم.

تقی‌پور در ادامه خاطرنشان کرد: متأسفانه، در حال حاضر مسئولیت‌ها به دولت واگذار شده است. این موضوع به الگوی کلان ما آسیب زده است، زیرا ناظر و مجری یکی شده و این روند، کار را دشوار کرده است. با این حال، نسخه‌ای از آن در حال تدوین است.

وی افزود: پیش‌نویس طرح ملی هوش مصنوعی در کمیسیون صنایع تهیه شده است. با وجود چالش‌ها و نظرات مختلف درون دستگاه‌های اجرایی، باید قانونی تصویب شود که سرعت لازم را برای پیشبرد هوش مصنوعی در کشور فراهم کند.