سید میرعبدالحسن واعظی؛ معاون مرکز تعاملات بین‌الملل علم و فناوری و مدیر پلتفرم کانکت، در پنلی در اینوتکس 2025 اظهار کرد: در دهه اخیر، حدود 14 هزار نفر از ایرانیان مقیم خارج از کشور در قالب مدل‌های متنوع همکاری با پلتفرم کانکت مشارکت داشته‌اند.

به گزارش ستاد خبری اینوتکس 2025، این پنل تخصصی، شامل سید میرعبدالحسن واعظی (فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های MIT و استنفورد، استاد دانشگاه صنعتی شریف)، محمد شکوهی یکتا (فارغ‌التحصیل دانشگاه استنفورد و متخصص هوش مصنوعی شرکت اسنپ)، عاطفه علیپور (محقق مرکز تحقیقات بیومدیکال ژاپن و استادیار بخش نانوبیوتکنولوژی) است که این افراد به بیان اهداف بازگشت به ایران، چالش‌های پیش‌رو و تجربیات خود پرداختند.

جزئیات فعالیت پلتفرم کانکت

علی حسینی؛ در آغاز این پنل با اشاره به عملکرد سامانه کانکت، توضیح داد: معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به منظور استفاده از ظرفیت نخبگان و کارآفرینان بین‌المللی، طرح "برنامه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی" را در چارچوب سامانه آی‌کانکت (I-CONNECT) راه‌اندازی کرده است. این طرح با ارائه مزایایی مانند تسهیلات اقامتی، تحصیلی و کاری، زمینه رشد استعدادها را فراهم می‌کند.

وی خدمات این سامانه را شامل مواردی دانست که شامل تسهیلات اقامتی در ایران، تسهیلات کارآفرینی و نوآوری، تسهیلات پژوهشی و تخصصی و تسهیلات رفاهی است.

حسینی با اشاره به موانع اولیه تأسیس کانکت گفت: هیچ نهادی در ابتدا با ما همکاری نمی‌کرد. این پلتفرم را برای حفظ پیوند ایرانیان خارج از کشور با داخل و ایجاد تحول راه‌اندازی کردیم.
وی افزود: در ده سال گذشته، 14 هزار نفر در قالب‌هایی مانند برگزاری کارگاه‌ها، چالش‌های سربازی، عضویت در هیئت‌های علمی و راه‌اندازی استارت‌آپ‌ها مشارکت داشته‌اند. همچنین در هشت سال اخیر، بیش از 500 نخبه خارج از کشور به عنوان عضو هیئت علمی جذب شده‌اند.

انتقاد از عدم بهره‌برداری نهادها

وی با انتقاد از برخی نهادها گفت: کانکت پلی ارتباطی میان متخصصان خارج از کشور و نهادهای داخلی است، اما متأسفانه برخی سازمان‌ها از ظرفیت ایجادشده توسط این افراد استفاده نمی‌کنند.

آمار درخواست‌ها و روند اخیر

حسینی به نوسانات آمار درخواست‌ها اشاره کرد: در سال‌های 95 و 96، روزانه 15 درخواست همکاری داشتیم، اما از سال 99 تا 1402 این رقم کاهش یافت و پس از وقایع آذرماه به صفر رسید. با این حال، در سه ماه گذشته با میانگین 5 درخواست روزانه، روندی مثبت شکل گرفته و 180 پروژه جایگزین خدمت ثبت شده است. از این تعداد، 15 نفر هم‌اکنون در ایران حضور دارند.

تأثیرگذاری بازگشتگان و چشم‌انداز آینده

وی تأکید کرد: تغییر در کشور توسط کسانی محقق می‌شود که هم تجربه جهانی دارند و هم دانش خود را به بهانه دیدار خانواده منتقل می‌کنند. اثرگذاری بازگشتگان در صنعت بسیار بیشتر از حوزه دانشگاهی بوده است.

حسینی در پایان افزود: کانکت در سه دولت مختلف فعال بوده و به مدلی موفق و ماندگار تبدیل شده است، چراکه توقف آن برای دولت‌ها هزینه‌برتر از تداوم آن است. این پلتفرم برای ایجاد انگیزه در جوانان طراحی شده تا باور کنند می‌توان در ایران ماند و کار کرد. سیستم خارج از کشور بی‌نقص نیست، اما امیدواریم با الگوبرداری از آن، ساختاری کارآمد در ایران شکل گیرد.